Podcast
Fysiologie van stress
Er gebeurt van alles in ons lichaam wanneer we stress ervaren – we zijn net een grote chemische fabriek, waarbij alles verbonden is. In deze podcast leggen we uit wat er allemaal gebeurt in ons lichaam tijdens stress, waarom het ons zo ontregelt en hoe we er zo goed mogelijk mee om kunnen gaan.
Dit is vooral een hormonaal verhaal, wat ons in ieder geval blijft intrigeren!
Als je weet wat er gebeurt, kan je je zelfbewustzijn vergroten en lukt het je makkelijker om bij te sturen tijdens deze (vroege) signalen van stress.
Klik hier rechts op afspelen, om hem te beluisteren.
Soorten stress
Niet alle stress is negatief, sterker nog: stress is essentieel voor onze overleving. Wij als mensheid hebben het tot hier geschopt, juist omdat al die stresshormonen ons tot een bepaalde actie aanzetten. Dat heeft te maken met de vecht- of vluchtreactie. Dit is een acuut verdedigingsmechanisme, wat geen onderscheid maakt tussen de bron van stress. Waar dit vroeger een sabeltandtijger was, zijn het nu vaak andere bronnen: verhuizen, trouwen, een kind krijgen, scheiden. Of kleinere dagelijkse dingen zoals bijna van je sokken gereden worden in het verkeer, je haasten, conflicten of een presentatie geven. De fysiologie van stress, is hoe het lichaam reageert op (verschillende bronnen van) stress.
Dan maakt het ook nog uit op welke manier je de stressor interpreteert, dit is zelfs van vitaal belang! De manier waarop je betekenis geeft aan situaties en mogelijke spanning, beïnvloed namelijk ook hoeveel invloed stress heeft. Als jij niet zo onder de indruk bent van file of moeten haasten, zal je ook minder last hebben van de stresshormonen.
Er zijn dan ook verschillende soorten stress:
Wanneer je moet presteren op een bepaald niveau en daarbij gezonde spanning ervaart. Dit wordt het optimum genoemd, en die is voor iedereen anders (de een is wat meer een stresskip en een ander lijkt weer uit graniet gehouwen).
_ Stress
Er is een duidelijke stressor waar je last van hebt, maar deze stress bouwt zich ook weer snel af. Dit zijn vaak die dagelijkse momentjes. Let wel: als deze zich te vaak en te lang voordoen, zónder genoeg kans op herstel, dan wordt het langdurige stress.
_ Langdurige stress
Je bent gespannen voor een langdurige tijd door allerlei soorten stressoren die je ervaart, en je neemt niet genoeg tijd om hiervan te herstellen. Dit is in feite de ongezonde stress, waardoor mensen allerlei klachten kunnen ontwikkelen – bijvoorbeeld een kort lontje, sneller emotioneel, minder concentratie of uiteindelijk zelfs een burn-out.
Stress an sich is dus niet slecht
Of stress nadelige gevolgen voor je gezondheid heeft (mentaal en fysiek), heeft te maken met:
_ Hoe lang de stress duurt
_ Je stresshanteringsvaardigheden
_ Hoe je betekenis geeft aan situaties
Goed nieuws!
De omgang met stress – je stresshanteringsvaardigheden – kan je verbeteren. Vaardigheden zijn immers te leren! Ook de manier waarop je betekenis geeft, kan tot op zekere hoogte transformeren. Naar deze betekenisgeving kijken en het veranderen gebeurt voornamelijk in trajecten met cognitieve gedragstherapie (CGT). Daarin ga je aan de slag met bestaande overtuigingen waar vaak een stressvolle lading op zit (denk aan ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik moet door iedereen aardig gevonden worden’, ‘ik moet altijd klaarstaan / zorgen voor een ander’). Of je er zelf last van hebt of niet, je kan je vast voorstellen dat die manier van kijken behoorlijk wat stress met zich meebrengt.
Ook wij passen vaak CGT toe in trajecten, en we houden daarbij voornamelijk van de positieve cognitieve gedragstherapie. In de klassieke vorm wordt er vaak gekeken naar dat wat niet goed gaat en wordt dat erg overbelicht, in de positieve vorm stap je ook al gauw over op gedachten / overtuigingen die wél helpend zouden kunnen zijn. Kijk vooral verder bij ons aanbod.
Inzicht
In ieder geval begint het allemaal bij inzicht! Je kan een probleem pas oplossen, als je het hebt herkent. (Was dat nou Cruijff die dat zei?)
Daarbij is meer weten, meer kennis, altijd een mooie verdienste. Alleen dat al kan ervoor zorgen dat stress minder invloed heeft op je leven en gezondheid. Wij prijzen ons in ieder geval gelukkig dat er altijd nog een heleboel te leren valt.