Omgaan met stress

Omgaan met stress

Niet alle stress is ongezond

Niet alle stress is ongezond. Gezonde stress is de stress die we nodig hebben om optimaal te presteren. Dit optimum is voor iedereen anders, de een is wat meer een stresskip en de ander lijkt uit graniet gehouwen. Door alle veranderingen, onrust en gevolgen van de coronapandemie hebben we steeds meer te maken met (werk)druk, waardoor veel meer mensen last hebben van stress. Gezond oud worden en vitaal zijn en blijven, wordt steeds belangrijker. Hierom is het je kunnen wapenen tegen stress, en het kunnen omgaan mét stress en met lastige situaties een noodzakelijke vaardigheid geworden.


Langdurig stress ervaren zonder genoeg tijd voor ontspanning is ongezond omdat dit o.a. je immuunsysteem verzwakt. De mate waarin je stress ervaart, hangt ook af van de manier waarop je naar situaties kijkt. Als je geneigd bent op een negatieve manier naar situaties te kijken (“het glas is halfleeg”) ervaar je meer stress. Als je je onvoldoende bewust bent van je eigen grenzen, van hoe je betekenis geeft, of niet voldoende stilstaat bij jezelf, kan de spanning ongemerkt erg oplopen. Herken je dit bij jezelf, en/of ben je stressgevoelig, dan is het goed dit aan te pakken om daarmee overbelasting te voorkomen.

Wil je meer informatie over wat er allemaal gebeurt in ons lichaam tijdens stress, beluister dan onze podcast ‘Fysiologie van stress‘. 

Begeleiding

Belangrijk uitgangspunt bij de begeleiding is om bewuste keuzes te leren maken. Waarden, drijfveren en ambities worden geanalyseerd, net als de manier waarop met spanning en energie omgegaan wordt. Hoe je dit doet, brengen we tijdens de intakefase in kaart. We kunnen met verschillende methodieken werken, zoals ontspanningstechnieken, cognitieve gedragstherapie en hartcoherentie (zie de tekst hieronder).

De begeleiding is niet alleen gericht op de loopbaan, maar ook op de persoonlijke situatie. We gebruiken hierbij vooral situaties uit je dagelijkse leven als uitgangspunt.

 

Hartcoherentie is, simpel gezegd, de mate van harmonie in je hartritme. Er is sprake van samenhang tussen allerlei ritmes in het lichaam, waaronder ook de hersengolven. Harmonie creëren kan via de ademhaling. Wanneer we hartcoherentietraining toepassen, gaan we dus in feite jouw ademhaling trainen. Het is een wetenschappelijk bewezen methode, die op veel vlakken wordt ingezet zodat mensen beter met stress leren omgaan. 

Omdat een stressreactie heel automatisch en fysiek is, is het belangrijk hier meer inzicht in – en regie over – te krijgen. In de hartcoherentietraining focussen we ons op een fysieke tegenreactie: de ademhaling. Je ademhaling is de sleutel, het is het eerste wat je kan doen om stress in de hand te houden. Dit klinkt voor de hand liggend, maar veel mensen ‘vergeten’ hun ademhaling en al helemaal hóe ze ademhalen.  Hiervoor is het natuurlijk ook essentieel dat je jouw stressreactie herkent, voordat je er (deels) controle over kan krijgen. 

In essentie gaat coherentie dus over de samenwerking tussen zenuwstelsel, hart en hersenen. Je autonome zenuwstelsel bestaat uit twee delen: het sympathische zenuwstelsel (je gaspedaal) en het parasympathische zenuwstelsel (je rem). 
In deze 21ste eeuw is de rem het belangrijkst: hoe ga je met alle prikkels om? Tegenwoordig zien we bij veel mensen dat ze juist vaker het gaspedaal indrukken, dan dat ze hun rem gebruiken. Dit veroorzaakt een disbalans in het autonome zenuwstelsel. Als je onze podcast ‘Fysiologie van stress’ hebt beluisterd, herinner je dit misschien nog. Wanneer je een evenwichtig autonoom zenuwstelsel hebt, wissel je af tussen je gaspedaal en je rem. Het gaat om de balans in je hartritme; hoe meer balans, hoe meer hartcoherentie.

Ons hart stuurt meer informatie naar de hersenen dan andersom, en die signalen uit ons hart hebben veel invloed op onze emoties. En onze emoties hebben op hun beurt ook invloed op ons hart en beïnvloeden het functioneren van onze hersenen. Een manier waarop de invloed van emoties op ons lichaam wordt waargenomen, is door te kijken naar het hartritme. Wanneer mensen bijvoorbeeld gefrustreerd, boos, bang of gestrest zijn, wordt het hartritmepatroon ongelijk en onregelmatig. Dit patroon ziet er chaotisch en grillig uit (zie onderstaande plaatje). Tijdens deze emoties (of tijdens stress) werken de hogere functies van de hersenen – zoals helder denken, focus en het probleemoplossend vermogen – minder goed.


Wanneer we ons goed voelen, veilig, kalm, op ons gemak of gewaardeerd, hebben we juist een regelmatig hartritme. Dit patroon ziet er gelijkmatig en glooiend uit (zie onderstaande plaatje). Dit maakt het makkelijker om helder te denken en je emoties te reguleren. Hoe coherenter, stabieler en golvender het patroon, hoe meer positieve gevoelens en emotionele stabiliteit. 

 

Leren je hartritme coherenter te maken heeft dus een vele gezondheidsvoordelen, voor lichaam en geest. Het vergroot ook je stressbestendigheid! Wij kunnen je helpen dit te trainen. Luister naar deze podcast om alvast een idee te krijgen hoe dit werkt.

 

 

Hartcoherentie - niet in balans, grillig

Een grillig hartritme patroon 

Hartcoherentie - harmonie

Een coherent hartritme patroon